Cuộc đua bán lẻ dược phẩm: Kẻ tăng tốc, người chờ điểm hòa vốn

Kết cục khác biệt

Trong những năm gần đây, FRT liên tục đẩy mạnh phát triển chuỗi nhà thuốc Long Châu và từng bước mở rộng sang các dịch vụ chăm sóc sức khỏe như xét nghiệm, tiêm chủng. Trong khi đó, MWG – bên cạnh việc tập trung nguồn lực cho chuỗi bán lẻ tiêu dùng Bách Hóa Xanh – cũng tham gia vào lĩnh vực dược phẩm thông qua chuỗi nhà thuốc An Khang.

Tuy cùng lấn sân ngành dược, nhưng sau một thời gian triển khai, kết quả kinh doanh và quy mô hoạt động của hai bên lại thể hiện sự đối lập rõ nét. Theo đó, tính đến cuối tháng 5/2025, chuỗi nhà thuốc Long Châu đã đạt quy mô 2.087 cửa hàng, tăng 182 cửa hàng chỉ trong vòng 5 tháng đầu năm. Con số này giúp Long Châu chiếm hơn 50% thị phần chuỗi nhà thuốc trên toàn quốc, vượt xa tổng số cửa hàng của các chuỗi còn lại cộng lại. Không dừng lại ở dược phẩm, FRT còn mở rộng thêm 164 trung tâm tiêm chủng Long Châu, đánh dấu bước đi chiến lược trong lĩnh vực y tế dự phòng.

Về kết quả tài chính, trong quý I/2025, doanh thu của Long Châu đạt 8.053,7 tỷ đồng, tăng hơn 45% so với cùng kỳ. Trung bình, mỗi nhà thuốc Long Châu mang lại doanh thu khoảng 1,3 tỷ đồng/tháng – một con số cao vượt trội trong ngành bán lẻ dược.

Trái ngược với sự mở rộng ồ ạt của Long Châu, chuỗi An Khang tiếp tục thu hẹp quy mô trong năm 2025. Tính đến tháng 3/2025, An Khang chỉ còn lại 326 cửa hàng, giảm gần 40% so với đỉnh điểm 526 cửa hàng hồi cuối năm 2024. Đáng chú ý, chuỗi này đã rút hoàn toàn khỏi thị trường Hà Nội, chỉ còn giữ lại một số điểm bán tại TP. HCM và các tỉnh phía Nam – khu vực hiện chiếm 77/326 cửa hàng.

Hoạt động kinh doanh của An Khang tiếp tục đối mặt với thách thức khi ghi nhận lỗ thêm 31,2 tỷ đồng trong quý I/2025, nâng tổng lỗ lũy kế lên trên 1.033 tỷ đồng. Trước đó, chuỗi này cũng từng lỗ lớn trong các năm 2022 (306 tỷ đồng), 2023 (343 tỷ đồng) và 2024 (346,7 tỷ đồng). Dù MWG khẳng định đã "tìm ra công thức vận hành mới", các báo cáo phân tích như từ SSI Research vẫn dự báo An Khang có thể tiếp tục lỗ thêm 232–369 tỷ đồng trong giai đoạn 2024–2025, ngay cả khi không mở rộng thêm cửa hàng.

Chiến lược tăng trưởng trái ngược

Sự đối lập không chỉ nằm ở quy mô và doanh thu, mà còn đến từ chiến lược phát triển dài hạn của hai doanh nghiệp. Theo lãnh đạo FRT, năm 2025 đánh dấu giai đoạn mở rộng chiến lược theo mô hình Healthcare Ecosystem – hệ sinh thái chăm sóc sức khỏe toàn diện của doanh nghiệp này. Theo bà Nguyễn Bạch Điệp – Chủ tịch HĐQT FRT, Long Châu không chỉ dừng lại ở bán thuốc mà đang tích cực đầu tư vào dịch vụ tiêm chủng, tư vấn dinh dưỡng, ứng dụng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) trong chăm sóc sức khỏe. FRT đặt trọng tâm vào chất lượng hoạt động hơn là tốc độ và dù đặt mục tiêu mở mới 350 cửa hàng trong năm nay, ban lãnh đạo khẳng định sẵn sàng mở vượt kế hoạch nếu hiệu quả kinh doanh tốt.

Bà Nguyễn Đỗ Quyên – Phó tổng giám đốc FRT, cũng cho biết công ty tập trung đào tạo nhân viên theo tiêu chuẩn tư vấn "đúng thuốc, đúng bệnh, đúng liều" đồng thời khuyến khích sử dụng thuốc sản xuất trong nước nếu đảm bảo chất lượng. FRT không đi theo mô hình chuỗi tiêm chủng quy mô lớn mà triển khai các điểm tiêm nhỏ gọn, phủ đều khắp nơi, đặc biệt tại các đô thị vừa và nhỏ. Đáng chú ý, gần 50% khách hàng đến tiêm vắc xin hiện nay là từ lời tư vấn của dược sĩ tại nhà thuốc Long Châu, cho thấy hiệu quả kết nối trong chuỗi dịch vụ.

FRT nhấn mạnh mục tiêu không chỉ là tăng trưởng doanh thu mà còn nâng cao nhận thức phòng bệnh trong cộng đồng, góp phần giảm áp lực lên hệ thống y tế trong bối cảnh tỷ lệ bao phủ vắc xin tại Việt Nam mới đạt khoảng 4%, thấp hơn nhiều so với mức 30%–40% ở các quốc gia lân cận.

Tại báo cáo mới cập nhật, Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) dự báo triển vọng kinh doanh của Long Châu trong 3-5 năm tới rất tích cực. Số lượng cửa hàng của Long Châu sẽ tiếp tục được mở mới, song tốc độ mở mới sẽ chậm dần ở các năm sau và đạt 3.000 cửa hàng vào cuối năm 2028. BVSC cũng kỳ vọng rằng sau giai đoạn mở rộng mạnh, Long Châu có thể đạt mức biên lợi nhuận ròng 4,5% trong năm 2030 - tiệm cận mức biên ròng mà một số doanh nghiệp tại Trung Quốc đạt được sau giai đoạn mở rộng mạnh (4% - 6%).

Trong khi đó, MWG hiện vẫn đang theo đuổi chiến lược tái cấu trúc và thận trọng mở rộng. Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2025, ông Đoàn Văn Hiểu Em – thành viên HĐQT, thừa nhận An Khang chưa được tập trung đúng mức trong giai đoạn hậu Covid-19 do công ty phải ưu tiên các mảng khác như Bách Hóa Xanh. Dù vậy, ông cho biết An Khang đang có những chuyển biến tích cực về doanh thu, giảm lỗ và nếu thuận lợi thì có thể hòa vốn trong năm nay. Hiện chuỗi này vẫn duy trì khoảng 326 cửa hàng với doanh thu trung bình đạt trên 550 triệu đồng/cửa hàng/tháng.

Thay vì chạy đua với các đối thủ như Long Châu, MWG lựa chọn ổn định nội lực, tối ưu vận hành và đánh giá lại mô hình kinh doanh. Việc mở rộng sẽ chỉ được thực hiện khi các yếu tố thị trường, tài chính và vận hành hội đủ điều kiện.

Ông Vũ Đăng Linh, Tổng giám đốc MWG, cũng khẳng định An Khang vẫn nằm trong hệ sinh thái bán lẻ của MWG và có thể được tái triển khai mở rộng trước một số mảng khác như AvaKids nếu thị trường hồi phục.

Chuỗi nhà thuốc An Khang được MWG mua lại từ năm 2017, nhưng phải đến năm 2022, công ty mới thực sự dồn lực phát triển mảng kinh doanh này. Trong giai đoạn 2022–2023, An Khang từng tăng tốc mở rộng mạnh mẽ với 340 điểm bán mới được khai trương chỉ trong nửa đầu năm 2022.

Thời điểm đó, chuỗi đặt kỳ vọng lớn khi đề ra mục tiêu đạt 2.000 tỷ đồng doanh thu và cán mốc hòa vốn vào cuối năm 2022, tiến tới mở rộng quy mô lên 2.000 nhà thuốc vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, thực tế đã không diễn ra như kỳ vọng. Kế hoạch trên nhanh chóng chệch hướng.

Theo báo cáo gần đây của Chứng khoán ACB (ACBS) doanh thu đóng góp từ An Khang vào tổng doanh thu của MWG dự kiến vẫn ở mức khá “khiêm tốn”, chỉ khoảng 2% trong giai đoạn 2024–2025. Nhóm phân tích cũng nhận định rằng chuỗi nhà thuốc này có thể sẽ chưa thể mang lại lợi nhuận trong tương lai gần.